Hình ảnh bản đồ Việt Nam được xếp từ vỏ trứng gà trưng bày tại một quầy hàng trong khuôn khổ sự kiện giới thiệu bộ quà tặng “Tinh hoa đất mẹ”, của khoảng chục doanh nghiệp tác động xã hội (SIB) hồi tháng 8/2024 ở trụ sở của UNDP tại Hà Nội đã gây ấn tượng mạnh với người viết. Người phụ trách quầy hàng đồng thời là chủ nhân của bằng sáng chế quy trình sản xuất canxi hữu cơ từ vỏ trứng gà - bà Nguyễn Thị Ánh Nguyệt. Bà nhiệt tình giới thiệu về bộ sản phẩm canxi hữu cơ do công ty của mình sản xuất và mời tôi dùng thử. Lần đầu tiên, tôi được biết đến canxi có thể dễ dàng hòa tan trong nước, không có mùi vị, dễ uống như một ly nước lọc.

Khi chuẩn bị viết bài cho ấn phẩm báo Tết, hình ảnh tấm bản đồ được thiết kế đầy sáng tạo của DDA Việt Nam lại hiện lên trong đầu tôi. Cuộc hẹn với bà Nguyệt nhanh chóng được “setup” tại văn phòng của DDA tại phố Quang Trung, Hà Đông, Hà Nội vào một ngày đầu tháng Chạp.

Tại đây, không khí khẩn trương bao trùm, mọi người hối hả chuẩn bị cho những đơn hàng sắp xuất kho. Bà Nguyệt say sưa kể lại hành trình nghiên cứu ra công thức sản xuất canxi từ vỏ trứng cũng như khát khao đưa bộ sản phẩm của DDA Việt Nam ra thị trường quốc tế.

Trái với hình dung của tôi, nữ chủ nhân của bằng sáng chế sản xuất canxi hữu cơ từ vỏ trứng gà không phải xuất thân từ nghiên cứu y dược hay sinh học. Theo tiết lộ của bà Nguyệt, bà là cử nhân khóa đầu tiên của Khoa Quản trị doanh nghiệp, Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội (nay là Đại học Hà Nội), hoàn toàn là “kẻ ngoại đạo” trong hành trình đi tìm giải pháp bổ sung canxi mới này.

Khi mới ra trường, bà Nguyệt đi làm cho các công ty nước ngoài tại Việt Nam. Trải qua nhiều vị trí quan trọng, thu nhập cao, nhưng bà muốn làm một việc có giá trị cho những người xung quanh mình nên quyết định bước chân vào con đường nghiên cứu. Bà bảo, có một nghiên cứu trên thế giới chỉ ra rằng, thiếu canxi có thể mắc đến 147 loại bệnh, nhưng tại Việt Nam, việc bổ sung canxi chưa được chú ý. Các sản phẩm canxi hiện tại (chủ yếu là canxi vô cơ) có nhiều hạn chế như có vị đắng chát khó uống, việc sử dụng dài ngày có thể gây ra tác dụng phụ như nóng trong, lắng cặn trong thận, gây sỏi thận, thậm chí diễn tiến thành suy thận.

Bà Nguyệt đã tập hợp các giáo sư, phó giáo sư, tiến sỹ, bác sỹ đang công tác trong nhiều lĩnh vực để cùng bắt tay vào triển khai đề tài nghiên cứu và phát triển một sản phẩm canxi khắc chế được toàn bộ nhược điểm của các loại canxi trên thị trường. Nhóm nghiên cứu gồm 7 thành viên. Lợi thế khả năng ngoại ngữ tốt đã giúp bà tìm tòi nhiều tài liệu nước ngoài phục vụ cho việc nghiên cứu.

Nguyên liệu canxi có nhiều ở vỏ tôm, vỏ sò, vỏ trai, đá vôi…, nhưng qua hàng nghìn thí nghiệm với 20 loại nguyên vật liệu không thành công, nhóm nghiên cứu đã quyết định điều chế canxi từ vỏ trứng gà, bởi trên bề mặt của vỏ trứng có đến 95% là canxi vô cơ. Nguồn canxi vô cơ này lại lành, sạch, thân thiện và an toàn, rất sẵn. Cái khó nhất là tìm cách chuyển gốc canxi vô cơ từ vỏ trứng gà sang thành gốc canxi hữu cơ mà lại đáp ứng yêu cầu hấp thu hiệu quả nhất, dễ uống và không để lại tác dụng phụ.

Sau 13 năm miệt mài làm việc, bà Nguyệt cùng nhóm nghiên cứu đã phát triển thành công quy trình sản xuất canxi hữu cơ từ vỏ trứng gà. Công trình này đã được Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ cấp bằng độc quyền sáng chế. Đây là sản phẩm canxi điều chế từ vỏ trứng gà duy nhất tính đến thời điểm hiện tại được cấp bằng sáng chế bởi sự sáng tạo của trí tuệ Việt, khoa học Việt.

Chặng đường 13 năm là khoảng thời gian khá dài, có khi nào bà có ý nghĩ bỏ cuộc? “Có chứ”, bà Nguyệt trầm tư một hồi trước khi trả lời câu hỏi ấy.

Bà kể, trong suốt quá trình nghiên cứu, rất nhiều lần, một số thành viên nghiên cứu muốn dừng lại. Một là do đầu bài đặt ra quá khó. Hai là vì quá trình nghiên cứu quá dài, dẫn đến nguồn lực về tài chính của cá nhân bị cạn kiệt và phải thế chấp nhà đang ở để vay vốn ngân hàng, trong khi đích đến thì còn quá mù mịt.

Khi nghiên cứu thành công công thức, chuẩn bị đưa sản phẩm ra thị trường thì khó khăn mới lại ập đến. Đại dịch Covid-19 bùng phát, các lệnh giãn cách xã hội để phòng chống dịch bệnh kéo dài, nhân viên của Công ty nghỉ hết, cả lô hàng nằm nguyên trong kho. Để “cứu mình”, các thành viên trong nhóm nghiên cứu phải xắn tay vào giới thiệu sản phẩm. Phản hồi tích cực từ những khách hàng đầu tiên đã giúp sản phẩm lan tỏa trên thị trường.

Nhiều người xin được làm đại lý, rồi dần lên thành nhà phân phối, hệ thống khách hàng và hệ thống kinh doanh của DDA Việt Nam cứ thế lớn dần lên. Đến nay, DDA Việt Nam đã có gần 10.000 khách hàng trên toàn quốc, tạo thu nhập bền vững cho hơn 500 nhà phân phối và đại lý, chưa kể cộng tác viên. Hiện đã có nhiều khách hàng ở các nước phát triển đặt hàng của Công ty.

Bà Nguyệt tự hào, không chỉ là sản phẩm độc nhất Việt Nam, trên thế giới hiện cũng chưa có sản phẩm canxi hữu cơ nào đáp ứng được yếu tố hoà tan trong nước, không màu, không mùi, không vị như DDA Việt Nam đang làm và có thể bổ sung vào thực phẩm, mà không làm ảnh hưởng đến màu sắc, mùi vị của đồ ăn, thức uống. Người dùng có thể ăn trực tiếp canxi mà không lo áp lực chia liều hay giờ uống, hay lo bị táo bón, sỏi thận so với việc bổ sung canxi thông thường.

Có nhiều mục tiêu tham vọng mà bà Nguyệt và các cộng sự đặt ra với bộ sản phẩm canxi từ vỏ trứng cũng như các sản phẩm chăm sóc sức khỏe cộng đồng trong tương lai. Song điều khiến bà Nguyệt hạnh phúc là đã cung cấp sản phẩm tốt cho sức khoẻ của người dân từ vỏ trứng - thứ nguyên liệu bỏ đi sau quá trình chế biến thực phẩm, tạo công ăn việc làm ổn định cho hàng trăm lao động.